Stolpersteine in Raalte
Stolpersteine in Raalte ter nagedachtenis aan de Joodse inwoners die tijdens de tweede wereldoorlog zijn weggevoerd.
In januari 2013 zijn enkele personen bijeen gekomen, om een werkgroep te vormen om te komen tot het plaatsen van Stolpersteine in Raalte. Die werkgroep zocht en vond aansluiting bij de Historische Vereniging Raalte e.o.
Wat is een stolperstein?
Een stolperstein, ook wel struikelsteen of gedenksteen genaamd, is een persoonlijk gedenkmonumentje voor Joodse inwoners ( Roma en Sinti zigeuners, homoseksuelen en of Jehova’s getuigen) die in de oorlog werden weggevoerd en omgebracht door de nazi’s.
De stenen zijn betonnen vierkantjes van 10x10x10 cm. Aan de bovenkant is een messing laag bevestigd waarin de gegevens ( naam - geboorte jaar – evt. deportatie datum – plaats en datum van overlijden) met de hand zijn gestanst.
De stenen worden in beton gegoten en verankerd in de stoep voor het voormalig woonhuis.
De Duitse beeldhouwer-kunstenaar Günter Demnig is de bedenker en maker van deze stenen. Hij heeft hier zijn levenswerk van gemaakt. Hij noemt ze struikelstenen, niet omdat je er letterlijk over struikelt, maar omdat je er met je hoofd en je hart over struikelt en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. Sinds 12 jaar zijn deze stenen te vinden in Duitsland, Polen, Oostenrijk, Italië, Hongarije en sinds 2007 ook al in 62 steden en dorpen in Nederland. (Google: lijst met stolpersteine in Nederland)
In Raalte zijn 38 personen weggevoerd uit 11 woonhuizen in De Stationsstraat, Nieuwstraat, Kerkstraat hiervoor Herenstraat of Schwartesgangetje, Almelosestraat, Enkstraat, De Zandsteeg, Brugstraat en Marktstraat.
Waarom ‘Stolpersteine in Raalte’?
In de eerste plaats om deze speciale groep oud inwoners te gedenken en weer symbolisch op te nemen in ons dorp. Tevens om de geschiedenis en het cultureel erfgoed van de Joodse gemeenschap in Raalte vast te leggen, te bewaren en te bewaken. Ook zal er een koppeling gemaakt worden met de oude Joodse begraafplaats aan de Oude Molenweg en het gebouw van de voormalige synagoge in de Stationsstraat. Naast de betekenis van gedenkmonumentjes zijn de steentjes tevens kleine kunstwerkjes.
Op 6 april 2014 zijn in Raalte de eerste 13 stolpersteine gelegd door Gunther Demnig. Deze zijn onder grote belangstelling en in het bijzijn van meerdere nabestaanden geplaatst in de Stationsstraat, de Nieuwstraat en de Herenstraat. Op een later tijdstip dit jaar of volgend jaar is het de bedoeling dat de andere 25 stenen er daadwerkelijk gaan komen. De kunstenaar heeft aangegeven dat hij zoveel aanvraag heeft dat het eerder niet gaat lukken.
Nog 24 stolpersteine geplaatst
Zondag 19 april 2015 werden op zes locaties in Raalte telkens 4 stolpersteine geplaatst. Dat gebeurde door de werkgroep Stolpersteine. De eerste vier stenen werdn in de Marktstraat in het trottoir aangebracht. Daarna was de Brugstraat aan de beurt waar eveneens vier stenen werden geplaatst. In de Almelosestraat werden op drie locaties telkens vier stenen aangebracht. De laatste stolpersteine vonden in de Brugstraat hun bestemming. De werkzaamheden werden belangeloos uitgevoerd door gtwee medewerkers van stratenmakersbedrijf Klink-Nijland.
De laatste stolperstein zal in de nacht van 9 op 10 november aan de Westdorplaan geplaatst worden.
Na het aanbrengen van de stolpersteine was er voor genodigden en belangstellenden in de Plaskerk een voorstelling van het project "bevroren tranen" van Maarten Peters.
.jpg)
Lesbrief.
Naast plaatsing van de stolpersteine is er een lesbrief ontworpen over de stolpersteine in Raalte i.s.m. Historisch Centrum Overijssel (HCO) voor de oudste groepen leerlingen van de basisschool. Deze lesbrief kan desgewenst ook gebruikt worden voor de eerste 2 leerjaren van het Voortgezet Onderwijs en eventueel (aangepast) voor het Praktijk Onderwijs. Deze lesbrief sluit aan bij de in 2012 uitgekomen lesbrief ‘Oorlog in je eigen woonplaats’.
Alle basisscholen, het Praktijkonderwijs en het Voortgezet Onderwijs hebben de lesbrief uitgereikt gekregen.
Rooslegging.
In het kader van de 4 mei herdenking zijn er bij de stolpersteine rozen gelegd door o.a. de burgemeester en een delegatie van wethouders, dit in aansluiting bij de andere vaste activiteiten in Raalte bij de dodenherdenking.
Boek.
De geschiedenis van de Joodse gemeenschap in het algemeen en van de desbetreffende Joodse families in Raalte zal t.z.t. in boekvorm worden uitgegeven. Naar verwachting zal het boek in de eerste helft van november 2015 verschijnen.
Mocht u informatie hebben over deze Joodse gezinnen of deze mensen nog gekend hebben dan houden we ons aanbevolen voor uw gegevens, herinneringen en verhalen.
Subsidie en sponsoring.
Dit alles wordt mogelijk gemaakt doordat we subsidies mochten ontvangen van : de Gemeente Raalte, het Rabobank Participatie Fonds, de R. Roelofs-Dijkslag Stichting en Hofeducatie. Daarnaast worden we gesponsord door bedrijven: Klink-Nijland, Freriks Audio en video, Azerty. Hotel de Zwaan, Sander Booijink. Ook hebben we donaties ontvangen van nabestaanden, particulieren en basisschool de Korenbloem uit Raalte en de Sint Jozefschool uit Nieuw Heeten.
Medewerking wordt ook verleend door Fotoclub Salland, RTV Raalte, Stentor, Weekblad van Salland, Historische Vereniging Raalte e.o en video club Zoom Out uit Heino die een filmpje maakte van de plaatsing dat te zien is op you tube: http://youtu.be/Hg3nPMvXEUE
We zijn erg blij met de medewerking en hulp van onze Gemeente op diverse gebieden.
Ook bedanken we de Historische Vereniging Raalte e.o. die ons onder hun paraplu heeft genomen waardoor we ons kunnen profileren en bezig zijn als werkgroep ‘Stolpersteine in Raalte’.
Zondag 19 april 2015 zijn opnieuw 24 stolpersteine gelegd. Dit keer aan de Marktstraat, Brugstraat, Almelosestraat en en kstraat. De laatste steen zal in november geplaatst worden. Van de plaatsing op 19 april is door video club Zoom Out uit Heino opnieuw een beeldverslag gemaakt. De beelden daarvan kunt u zien ls u hier klikt: https://youtu.be/dJ2oX33YvcE
Contactpersonen werkgroep:
wdheidenrijk@kpnmail.nl
Wilt u letterlijk ook uw steentje bijdragen door een stolperstein of een deel ervan te adopteren dan kunt u een donatie doen.
U kunt uw bijdrage storten op bankrekening van de Historische Vereniging Raalte en Omstreken 69.62.49.375 o.v.v. fonds stolpersteine.
